نام انگلیسی : High Performance Liquid Chromatography – HPLC
? مقدمه
● روش های کروماتوگرافی بر پایه دو مفهوم کلی دسته بندی می شوند: در روش اول، جداسازی بر اساس مفاهیم فیزیکی صورت گرفته و شامل دو گروه کروماتوگرافی ستونی (Column) و کروماتوگرافی سطحی است.
● اساس نام گذاری در دسته بندی دوم که مرسوم تر است، نوع فاز متحرک، فاز ساکن و همچنین نوع تعادل ایجاد شده بین دو فاز است. این دسته شامل دو گروه کلی کروماتوگرافی مایع (فاز متحرک، مایع می باشد) و کروماتوگرافی گازی (با فاز متحرک گاز) است.
? تاریخچه
● بدون شک مهمترین و پرکاربردترین روش جداسازی، روش “کروماتوگرافی” است. کروماتوگرافی (Chromatography)، بوسیله یک گیاه شناس روسی به نام تسوت، در اوایل قرن بیستم (1903) کشف شد. او از این تکنیک برای جداسازی رنگدانه های مختلف گیاهی مانند کلروفیل ها و گزانتوفیل ها استفاده کرد.
? فاز ساکن و فاز متحرک
● در مورد قطبیت فاز‌های ساکن و متحرک یک قاعده کلی وجود دارد. طبق این قاعده، قطبیت حل‌‌شونده و فاز متحرک باید نزدیک به هم باشد، ولی با فاز ساکن اختلاف داشته باشد.
● خصوصیات فاز متحرک در HPLC در زیر آمده است :
– درصد خلوص بالا (حلال هایی با درصد خلوص بسیار بالا، HPLC Grade، در بازار موجود است که قیمت بالایی نیز دارد)
– نقطه جوش بالاتر از دمای ستون (به خصوص در مواردی که با گرمکن (Oven) کار می شود)
– واکنش پذیری کم (Inertness)
– قابلیت تطابق با آشکارساز
? اجزاء و قسمت های مختلف دستگاه HPLC
● مخازن حلال
● موتور یا پمپ
● تزریق کننده (Injector)
● ستون
● آشکارساز (Detector)
? نتیجه گیری
● کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، روشی مناسب جهت جداسازی، اندازه گیری، و تعیین نوع مواد است. این تکنیک با تلفیق با روش های دیگر و آشکارسازهای پیشرفته ای مانند طیف سنج جرمی کاربردهای زیادی در علوم مختلف دارد. انتخاب فاز متحرک و ثابت، انتخاب آشکارساز و تعیین سرعت جریان فاز متحرک از جمله موارد اساسی در تنظیمات یک روش مناسب HPLC است.