نام کامل دستگاه به فارسی : کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی
مشخصات دستگاه:
نام دستگاه به لاتین : Gas Chromatography –Mass Spectrometer
شرکت سازنده : Agilent
مدل دستگاه کروماتوگرافی گازی : ۶۸۹۰
مدل طیف سنج جرمی : ۵۹۷۳
ستون های موجود: ( HP-5، DB5، RTX5، RTX7، DB 1707، DB 17 (15m , 30m،
DB WAX، DB 1 (60m, 30m)
دامنه خروجی : amu – 800 1.6
کتابخانه : NIST & Wiley
دستگاه GC-MS یکی از پیشرفته ترین دستگاههای مورد استفاده در آنالیز دستگاهی به روش کروماتوگرافی گازی میباشد که ترکیبات پس از جداسازی با استفاده از طیف سنج جرمی شناسایی می شوند و از دو قسمت GC(گاز کروماتوگرافی) و MS(طیف سنجی جرمی) تشکیل شده است. در این دستگاه GC و Mass از هم جدا نمی باشند و وارد کردن نمونه به دستگاه Mass از طریق GC می باشد، بنابراین در این دستگاه، فقط از نمونه هایی می توانیم طیف جرمی تهیه کنیم که بتوانیم به GC تزریق نمائیم، پس به طور عمده این دستگاه برای شناسایی و تعیین مقدار فراکسیونهای موادی است که حالت فرار دارند(مانند اسانسهای گیاهی که نقطه جوش پایینی دارند) و یا بواسطه ترکیب با برخی واکنشگرها و یا حلالهای خاص، امکان فرار بودن را می یابند. در دستگاه GC-MS اجزای یک مخلوط به ترتیب توسط یک ستون کروماتوگرافی از هم جدا می‌شوند و پس از حذف گاز حاصل، وارد منبع یونش طیف سنج جرمی می‌گردند و سپس، بواسطه تولید میدانهای الکتریکی پر قدرت، اقدام به شناسایی کمی و کیفی اجزای مخلوط بر اساس نسبت بار الکتریکی به جرم آنها می گردد.
برتری عمده این روش نسبت به سایر روش‌ها، سریع بودن پاسخ‌دهی میباشد(شناسایی اجزای مخلوط ظرف کمتر از۹۰ ثانیه پس از ورود مخلوط بداخل دستگاه انجام می شود)، همچنین حتی در صورت در اختیار داشتن مقادیر بسیار اندکی از یک مخلوط (در حد پیکوگرم=۱۰-۱۲ gr) می توان به دقت، اقدام به شناسایی نوع و مقادیر اجزای تشکیل دهنده آن نمود. مهمترین مزیت این روش نسبت به سایر روش‌ها از قبیل TEM، XRD، UV-Vis، IR، اسپکتروسکپی رامان و TGA این است که برای تعیین ترکیبات به طور مستقیم از روش‌های فوق نمی‌توان استفاده کرد. اما از روش MS می‌توان استفاده نمود.
کاربرد دستگاه:
دستگاه GC-Mass کاربرد گسترده ای در صنایع داروسازی ،سم شناسی، کشاورزی، پتروشیمی گیاهان دارویی، فیزیولوژی، پزشکی قانونی و غیره به منظور جداسازی و شناسایی ترکیبات ناشناخته با نقطه جوش پایین دارند.